Bursa'nın Tarihi Mekanları ve Yerleri

Çoban Bey Türbesi

Çoban Bey Türbesi

Umurbey Mahallesinde, kendi adıyla anılan sokakta yer alan türbe, Osmanlı İmparatorluğunun kurucularından Osman Bey’in oğlu Çoban Bey’e aittir Yapım tarihini belirleyen yazıtı bulunmamaktadır XIV yüzyıl başlarında yapıldığı yazılı kaynaklarda belirtilmektedir
Yer yer moloz taş ve tuğla malzemenin bir arada kullanıldığı yapı, 645 x 645metre iç ölçüsünde, kare planlı, üzeri basık bir kubbe ile örtülüdür Beden duvarlarından kubbeye geçiş üçgenler aracılığı ile sağlanmıştır Kubbe dıştan betonla kaplı ve iki sıra kirpi saçaklıdır Yapının içi sıvasız olup bakımsız bir haldedir

Yer yer moloz taş ve tuğla malzemenin bir arada kullanıldığı yapı, 645 x 645metre iç ölçüsünde, kare planlı, üzeri basık bir kubbe ile örtülüdür Beden duvarlarından kubbeye geçiş üçgenler aracılığı ile sağlanmıştır Kubbe dıştan betonla kaplı ve iki sıra kirpi saçaklıdır Yapının içi sıvasız olup bakımsız bir haldedir

Giriş kapısı tuğladan yapılmış, sivri alınlıklıdır Güney ve doğu yönündeki altlı üstlü ikişer pencere ile içerinin aydınlanması sağlanmıştır Batıdaki pencereler ile kapı üstündeki pencere sonradan örülerek kapatılmıştır

DEVLET HATUN TÜRBESİ

Yeşil Külliyesinin altında, Meydancık Semtinde bulunmaktadır Çelebi Sultan Mehmet tarafından annesi Germiyanoğlu Yakup Bey’in kızı Devlet Hatun için 816 H(1414)yılında yaptırılmıştır Sivri külahlı, içten kubbeli, yanları açık bir türbedir

Yapı dıştan dışa 575 x 575metre ölçüsündedir Tamamı mermerden yapılmış, köşelerde gönye ayaklar üstüne, ortada ise silindirik sütunlara basan sekiz sivri kemere sahiptir İçeride kırk sekiz dilimli helezoni kubbe, dıştan yüksek kasnağa oturan kurşunla kaplı bir külahı bulunmaktadır Kubbe kasnağında baklava motifleri veren bir kuşak yer almaktadır Yapı külahlı türbelerin Osmanlılar döneminde yapılan en son örneği olması nedeniyle önem taşımaktadır

EBE HATUN TÜRBESİ

Muradiye Cami hazır esinde yer alan, Fatih Sultan Mehmet’in ebesine ait türbede kitabe bulunmamaktadır

Yapı dıştan dışa 446 x 446metre boyutlarında, oldukça düzgün kare planlı, taş ve tuğla ile örülmüş ayakları birbirine bağlayan sivri kemerler üzerine oturan bir kubbeye sahip, yanları açık bir türbedir Kemerlerin üzengi düzeyinin hemen alt kısmında ahşap gergiler yer almaktadır İki sıra kirpi saçağa sahip kubbenin üzeri dıştan kurşunla kaplıdır Yerden bir metre yükseklikte, mermerden Ebe Hatun’un sandukası bulunmaktadır

EBU İSHAK CAMİ ÖNÜNDEKİ TÜRBE

Ebu ishak cami önünde yer alan türbe, XV yüzyıl da yaptırılmıştır Dikdörtgen planlı, üzeri çatı ile örtülü olup moloz taşla inşa edilmiştir Kuzey duvarında aslanağzı biçiminde bir çörteni bulunmaktadır

Türbedeki tek sanduka başucunda (Abdullah Mustafa) yazılıdır Sandukanın yanları çini parçacıkları ile süslüdür 31-182-34

EMİR SULTAN TÜRBESİ

Emir Sultan Semtinde, Emir Sultan Cami yanında bulunan türbede; Emir Sultan, oğlu Emir Ali, zevcesi Hundi Hatun ve iki kızı yatmaktadır Emir Sultan Buhara’da doğmuş, kendisi Es-Seyyid Şemsüddin Mehmet bin Aliyyül Buhari olarak bilinir Dönemin önemli bilginlerindendir 1391 yılında Bursa’ya gelmiş ve Yıldırım Bayezıd’ın kızı Hundi Hatun’la evlenmiştir 1429 yılında veba hastalığına yakalanarak vefat etmiştir

Türbenin orijinal yapısından bugüne pek bir şey kalmamıştır Bugünkü türbe 1868 yılında Sultan Aziz tarafından yenilenmiştir Sekizgen planlı yapının üzeri dıştan kurşunla kaplı bir kubbeyle örtülüdür Türbe; avlu düzeyinden bir metre daha aşağıdadır Giriş kapısı doğu yönündedir Kapının bulunduğu doğu cephesi beden duvarları hariç diğer cephelerde yuvarlak kemerli, geniş birer pencere bulunmaktadır

GAZİ TİMUR TAŞ PAŞA TÜRBESİ

Çukur hamamın karşısındaki sekinin dibinde, birisi Gazi timurtaş Paşa’ya ait üç kabir bulunmaktadır 1949 yılında kabirleri içine alan yeni bir türbe yapılmıştır

GÜLÇİÇEK HATUN TÜRBESİ

I Murat Hüdavendiğar’ın eşi Yıldırım Bayezıd’ın annesi Gülçiçek Hatun’a ait olan türbe, Altıparmak Semtinde, Sarıklı Değirmen Sokağında yer almaktadır Padişah analarından kendi adına türbesi olan ilk kadındır

Kare planlı yapı, tek kubbeyle örtülüdür Kabirlerin bulunduğu mekânın önünde, yanları kapalı revaklı bir bölüm yer almaktadır Eskiden çatı ile örtülü revakın üzeri bugün yıkılmış durumdadır

Üç sıra tuğla, bir sıra kefeki taş dizisiyle örülmüş beden duvarlarının kalınlığı 085metredir Cephelerin dış köşeleri kesme kefeki taşla örülmüştür Beden duvarlarından kubbeye geçiş içeride üçgenler aracılığı ile sağlanmıştır Kubbe; kesme taşla örülmüş sekizgen bir kasnağa oturtulmuştur

Giriş kapısı, tuğla işçiliği ile yapılmış, iç içe iki yuvarlak kemere ve mermer söveye sahiptir

Türbede Gül çiçek Hatun’dan başka kimliği bilinemeyen üç kişiye ait sandukalar bulunmaktadır

GÜLRUH SULTAN TÜRBESİ

Muradiye Cami haziresinin batı yönünde bulunan türbe, 1502 yılında vefat eden II Bayezıd’ın karısı ve Alem şah’ın annesi Gülruh Sultan’a aittir

Kare planlı türbenin bir sıra kesme taş ve üç sıra tuğla dizilerinden yapılmış olan beden duvarları kirpi saçaklarla sonuçlanmaktadır Mekânın üzerine sekizgen kasnağa oturan bir kubbe örtmektedir Sivri kemerli girişi küçük bir eyvan biçimindedir Kapı, basık kemerli, mermer söveli olup kav sarası beş sıra stalâktitlerle düzenlenmiştir Giriş eyvanının sağ ve solunda mihrabiyeler bulunmaktadır

Beden duvarları üzerinde bulunan sekiz pencere, mermer söveli ve sivri kemer alınlıklıdır Kubbe kasnağındaki dört pencere ise sivri kemerli, alçı şebekelidir İçeride kubbeye geçişler stalâktitli tromplarla sağlanmıştır Çok renkli kalem işi ile bezeli olan beden duvarları sonradan badanayla kapatılarak üzerine sade kalem işi tezyinat yapılmıştır Kapı ve pencere kapakları yapıldığı döneme ait ahşap işçiliğinin güzel birer örnekleridir

İçeride Gülruh Sultan’dan başka kızı Kamer Sultan, Alem şah’ın oğlu Osman ve kızı Fatma’ya ait mermer sandukalar yer almaktadır

GÜLŞAH HATUN TÜRBESİ

Muradiye bloku içinde yer alan türbe XV yüzyılda yaptırılmıştır Türbe Fatih Sultan Mehmet’in eşlerinden, Şehzade Mustafa’nın annesi Gülşah Hatun’a aittir

Küçük eyvan görümündeki bir girişe sahip türbede ana hacim kare planlıdır Kubbe içeriden baklava motifleri veren bir kuşağa, dıştan sekizgen kasnağa oturmaktadır Duvar kalınlıkları 082 x 085metre arasında farklılık göstermektedirler Beden duvarlarındaki sivri kemer alınlıklı, mermer söveli altı pencere ile kasnakta bulunan dört sivri kemerli, alçı şebekeli pencere içerinin aydınlanmasını sağlamıştır Girişteki küçük eyvanın iki yanında mihrabiyeler bulunmaktadır Kapı sövesi mermer olup üstüne tuğlarla dokuz dilimli bir taç işlenmiştir

Duvarları iki sıra tuğla, bir sıra taş ile örülmüştür Alt silmede bir, kubbede iki sıra kirpi saçakla duvarlar sonuçlandırılmıştır

Türbenin içinde biri Gülşah Hatun’a, diğeri II Bayezıd’ın oğlu Şehzade Ali’ye ait mermerden yapılmış iki sanduka yer almaktadır

HAMZA BEY TÜRBESİ

Hamza Bey Semtinde, Hamza Bey Camisinin güneybatısında XVyy yaptırılan türbe,Çelebi Sultan Mehmet’in Kumandanı, II Murat’ın Veziri Hamza Bey’e aittir

İzmir’in Fatihi, İstanbul’un Fethinde, Rumeli orduları kumandanı olan Hamza Bey, Fatih Sultan Mehmet’in Romanya’ya yolladığı elçilik heyetinde bulunmuş, Kazıklı Voyvoda tarafından yirmibin civarındaki köylü ve arkadaşları ile birlikte 1461 yılında kazıklara geçirilmek suretiyle şehit edilmiştir Naaşı Bursa’ya getirilip bu türbeye gömülmüştür

Kesme taş ve tuğla malzemenin bir arada kullanıldığı yapı sekizgen bir alana sahip olup üzeri kubbe ile örtülüdür Bir metre kalınlığındaki duvarları iki sıra kirpi saçak dizisi ile nihayetleşir Dıştan kurşunla kaplı kubbe sekizgen bir kansak üzerine oturmaktadır Türbeye giriş doğu yönünde küçük eyvanlı bir kapıdan sağlanmakta, eyvanın sağ ve solunda mihrabiyeler bulunmaktadır Yapının beden duvarlarındaki sivri kemer alınlıklı, mermer söveli, demir parmaklıklı, altı pencere ile üstte dilimli çerçeveye sahip alçı şebekeli, renkli camlı sekiz pencere ile aydınlanması sağlanmıştır

HATİCE SULTAN TÜRBESİ

Kükürtlü Hamam’ın güneydoğusunda yer alan türbeyi IIBayezıd’ın kızı,(Kara Mustafa Paşa’nın Hanımı)Hatice Sultan için Bursa Subaşısı Mehmed Bey yaptırmıştır

XVI yüzyıl başlarında gerçekleştirilmiş olan kare planlı yapı,üçgen geçişli ve dıştan sekizgen kasnaklı kubbeye sahiptirEserin güneyindeki tonoz örtülü revaklı bölümle birlikte boyuna uzanan dikdörtgen bir plan oluşturmaktadırPencerelerin üst söve yüksekliğine kadar kesme kefeki taş ve mermer dizisi ile örülmüş duvarlar,tuğla-kesme taş dizisi ile son bulmaktadırKubbenin üzeri dıştan kurşunla kaplıdır

Kasnakta üç,batı ve doğu duvarında ikişer pencere mevcutturRevaklı bölümün yanları kapalı olup,dört mermer sütuna oturan,üç sivri kemere sahiptir

I MURAD (HÜDAVENDİGAR)TÜRBESİ

Çekirge semtinde, IMurat (Hüdavendigar) Camisinin kuzeybatısında bulunan türbe, Yıldırım Bayezıd tarafından 1389 yılında I Kosova Savaşında şehit olan IMurat (Hüdavendigar) için yaptırılmıştır Ancak 1854 yılında deprem sonucu türbenin tamamının yıkıldığı, sonradan temelleri üzerine bugünkü türbenin yapıldığı yazılı kaynaklarda belirtilmektedir

Yapı, yaklaşık olarak 1760 x 1760 metre boyutlarında olan kare bir plana sahiptir Ortada sekiz sütunun taşıdığı kemerlere oturan sekizgen kasnaklı kubbeli bölümün etrafını üstü tonoz örtülü bölüm çevirmektedir Sütun başlıkları alçıdan kenger yaprakları ile süslenmiştir

Kuzey cephesi dıştan üç payanda ile desteklenen yapıyı, yuvarlak kemerli dokuz pencere aydınlatmaktadır Dış cepheler sıva ve badanalıdır

Türbenin tam ortasında pirinç parmaklıklar içinde büyük sanduka, I Murat’a aittir Diğer sandukalar ise oğlu Yakup Çelebi, Torunu Süleyman Çelebi ve onun oğlu Orhan’a Yıldırım Bayezıd’ın oğlu Musa Çelebi ve Şehzade Mehmet’e aittir Diğer ikisinin kime ait olduğu bilinmemektedir

II MURAD VE ALAADDİN TÜRBELERİ

Muradiye türbelerinin bulunduğu bahçede, girişin karşısında yer alan türbe, kapısı üzerindeki kitabede belirttiği gibi II Sultan Murat’ın 855 H(1451) yılında ölümü üzerine vasiyetine uygun olarak oğlu Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmıştır

Türbe 1345 x 1345 metre iç ölçüsünde kare planlıdır Orta bölüm dört ayak ve dört sütunun tuttuğu kasnak üzerine oturtulmuş, bir kubbe ve bu kubbeyi çevreleyen tonozlu bir galeriden oluşmaktadır Sütunlar Bizans başlıklıdır Orta kubbe dışta sekizgen bir kasnağa oturmakta olup, üzeri kurşun kaplıdır İçeride kubbeye geçişler tromplar aracılığı ile sağlanmıştır Sultan Murat’ın tek başına yattığı türbenin içinde hiçbir tezyinat yoktur Vasiyeti üzerine kubbe de kilit taşı yerine, daire biçimli bir açıklık bırakılmıştır Mezarın üzeri toprakla kapalı, örtüsüz basit bir şekilde bırakılmıştır

Ahşap işçiliğinin güzel örneklerinden olan kapı kanatları, mermerden yapılmış, küçük bir eyvan ve kemer içersindedir Türbenin en önemli noktası kapı önündeki ahşap saçağıdır Renkli süsleme bakımından fevkalade güzel bir eserdir Stalaktitler, on iki köşeli yıldızlar ve yaldızlı çivi başları ile bezenmiştir

MÜKRİME HATUN TÜRBESİ

Muradiye türbelerin bulunduğu bahçenin güneybatısında yer alan türbe, 1515 yılında yapılmıştır Kare planlı türbe taş ve tuğla dizileri ile örülmüştür

Duvarlardan kubbeye geçiş, içinde tromplarla, dıştan sekizgen kasnakla sağlanmıştır Doğudaki giriş, kesme taştan yapılmış eyvan şeklindedir Eyvanın sağ ve solunda mihrabiyeler yer almaktadır Kapı kav sarasındaki stalkatitler dökülmüştür

Beden duvarlarında, sivri kemer alınlıklı, taş söveli, geçmeli demir parmaklıklı ikişerden sekiz, kasnakta ise sivri kemerli, alçı şebekeli dört olmak üzere toplam oniki pencere yapıyı aydınlatmaktadır

Mihrap nişi, üç sıraya düzenlenmiş stalaktitlerden oluşmaktadır Duvarlar ve kubbe içeride, içeride çok renkli kalem işçiliği ile arabesk, geometrik desenler ve ayetler bezeli iken sonradan üzeri badana ile kapatılmıştır

OKÇU BABA TÜRBESİ

Hisar kapısı yanındaki türbe XIV yüzyıl da yaptırılmıştır Kesme taş ve tuğla malzemenin bir arada kullanıldığı türbe 345 x 345 metre iç ölçüsünde, üzeri içeriden kubbe, dıştan çatı ile örtülüdür Duvar kalınlıkları yaklaşık olarak 050 metredir Beden duvarlarından kubbeye geçiş tromplarla sağlanmıştır Kubbenin tam ortası bitkisel motifli kalem işçiliği ile bezenmiştir

Girişi, kuzey yönündeki 090 x 110 metre ölçüsünde tuğladan örülmüş, yuvarlak kemerli bir çıkıntı ile sağlanan yapıyı üç tane demir parmaklı, dikdörtgen çerçeveli pencere aydınlatmaktadır

İçinde Bursa’nın fethinde hizmet etmiş Nasrettin Paşa veya Nusret Paşa’ya ait tek kabir bulunmaktadır

ORHAN GAZİ TÜRBESİ

Hisarda, Tophane parkının girişinin sağında bulunan türbe, Osman Gazi’nin Oğlu Bursa Fatihi Orhan Gazi’ye aittir Bugün yer yer zemin mozaikleri kalmış bulunan, Bizans Kilisesi kalıntısı üzerine yapımıştır 1854 depreminde yıkılan türbe 1863 yılında Sultan Abdülaziz tarafından yeniden yaptırılmıştır

Dışarıdan her bir kenarı 1680metre uzunluğunda olup, yapının duvar kalınlığı 130 metredir Giriş güney cepheden sağlanır Türbenin içinde Tanzimat Uslubundaki başlıklara sahip, boyalı dört kalın sütunun taşıdığı yuvarlağa yakın sivri kemerlerin üzerine oturan kubbe ile örtülü orta bölümün etrafı beşik tonoz örtülü bir bölümle çevrilmiştir Bu yöntemi IMurad ve II Murat türbelerinde de görmekteyiz Yapının içi beyaz kireç ile boyanmış, süslemeleri oldukça sade yapılmıştır Türbenin ortasında etrafı dökme pirinç parmaklıklarla çevrili Orhan Gazi’nin görkemli sandukası vardır Ayrıca Orhan Gazi’nin Hanımı Nilüfer Hatun, Oğlu Kasım Çelebi, Kızı Fatma Sultan, Cem Sultan’ın Oğlu Abdullah, II Bayezıd’ın Oğlu Korkut, Yıldırım’ın Oğlu Musa Çelebi ve isimleri bilinmeyen ondört kişinin sandukaları yer almaktadır

OSMAN GAZİ TÜRBESİ

Tophane semtinde, parkın girişinin solunda yer alan türbe, ilk defa Osman Gazi’nin Gümüşlü kümbete gömülmesi için yaptığı vasiyeti üzerine, oğlu Orhan Gazi tarafından Bizans Manastırı değiştirilerek yapılmıştır 1801 yılındaki büyük yangında hasar gören yapı, 1854 yılındaki deprem sonucunda tamamen yıkılmıştır Bugünkü türbenin yeniden 1863 yılında Sultan Abdülaziz tarafından yaptırılmıştır

Türbe kesme kefeki taş ile yapılmıştır Duvar kalınlığı 120metre olup sekizgen planlı ve üzeri kubbe ile örtülüdür Kasnağı sekizgen olan kubbe, dıştan kurşunla kaplanmıştır Poligonsal gövdeli sandukanın bulunduğu yere 410 x 508metre boyutlarında, üzeri aynalı tonoz örtülü bölümden geçilir

Giriş cephesi dışında türbenin her yanında birer yuvarlak kemerli pencere bulunmaktadır

Türbenin ortasında Osman Gazi’nin her yanı sedef kakmalı parmaklıklarla çevrili sandukanın üzeri sırma işlemeli kadife ile örtülüdür Sandukanın solunda Oğlu Alaaddin Bey, Alaaddin Bey’in yanında Murat Hüdavendiğar’ın oğlu İbrahim Bey, Orhan Gazi’nin Hanımı Aspurca Hatun ile kimlere ait oldukları bilinmeyenlerle birlikte on yedi sanduka yer almaktadır

SARAYLILAR (CARİYELER)TÜRBESİ

Muradiye camisinin güneydoğusunda bulunan türbenin ne zaman yapıldığına dair herhangi bir yazıtı bulunmamaktadır Ancak eserin mimari tarzı XV yüzyılda yapıldığı intibaını vermektedir

Yapımında taş tuğla malzeme bir arada kullanılmıştır Birbirine sivri kemerler bağlanmış, sekiz ayağın taşıdığı kare alanın üstüne betonla kaplı sivri bir külah örtmektedir Etrafı tuğla testere dişi ile çevrili kemerler, üç sıra tuğla, bir sıra kesme taş dizisiyle örülmüştür Yerden 100 metre yükseklikte kare tuğla ile kaplanmış zemin üzerinde, kime ait olduğu bilinmeyen iki sanduka yer almaktadır

SELİM ZADE TÜRBESİ

Selim zade Mahallesinde, aynı adlı caminin önünde, moloz taştan yapılmış mimari bir özelliği bulunmayan türbe 1611 yılında ölen müderris Selim zade Mehmet Efendi’ye aittir

İçinde kitabesiz beş kabir bulunmaktadır 1950 yılından sonra yeniden yapılmıştır

ŞEHZADE MAHMUD TÜRBESİ

Muradiye bloğu içinde bulunan türbe, 1506 yılında IIBayezıd’ın oğlu Şehzade Mahmut için annesi Bülbül Hatun tarafından, Mimar Yakup’a yaptırılmıştır Şehzade Mahmut’ tan başka oğlu Şehzade Musa, Orhan, Emir ve Mahmut’un annesi Bülbül Hatun’ un mermerden yapılmış sandukaları bulunmaktadır

Kesme taş ve tuğla malzemenin bir arada kullanıldığı sekizgen planlı türbe; iki sıra kirpi saçaklı, dışardan kurşunla kaplı bir kubbe ile örtülüdür Yapının kuzeybatıya rastlayan yüzüne dört mermer ayağı birleştiren Bursa tipi kemerli giriş mekânı yerleştirilmiştir Giriş kapısı dıştan basık, içten Bursa tipi kemerle çevrilidir

Duvarlar içeride pencere üstüne kadar, üzerinde altın yaldızlı, baskı tekniği ile yapılmış motifler bulunan lacivert ve turkuvaz renkli altıgen çinilerle kaplıdır Etrafını ise beyaz, lacivert turkuvaz renkte çiçek motifli bordür çevirmektedir Duvarların üst kısmı ve kubbe çok renkli kalem işçiliği ile bezenmiştir Mihrabı dört sıra stalaktitli, kapı ve pencere kapakları orijinal olup ahşap işçiliği ilginçtir

kadılarından olan Molla Şemsüddin Mehmet Fenari’nin kabri aynı adla anılan caminin kapısı yanında bahçe içindedir Ölümünde dikilen mezar taşı kaybolmuştur, yerine yeni mezar taşı yapılmıştır

1351 yılında Horasanda doğmuş, ünlü bilginlerden ders almış, öğrenimini tamamladıktan sonra Bursa’ya gelip yerleşmiştir Yıldırım Beyazıt ve Çelebi Sultan Mehmet döneminde fizik, matematik ve diğer ilim dalları ile ilgilenmiştir

Bahçede ayrıca Molla Fenarı’nin oğul ve kızlarının mezar taşlarıda bulunmaktadır

HACI İVAZ PAŞA TÜRBESİ

Bursa merkez Osmangazi İlçesi, Pınarbaşı Semti, İvazpaşa Sokağı’nda, sekiz taş ayağa oturan açık türbe Türbe içinde, ünlü mimar ve devlet adamı Hacı İvaz Paşa ile oğlunun mezarları bulunmaktadır Eskiden iki mezar yan yana ve açıkta iken, sonradan yaptırılan açık türbe altında birleştirilmiştir Hacı İvaz Paşa’nın mezar taşı, zengin rümilerle işlenmiş olup dört satırlık yazısı vardır

“ İnsan türünün özü, bereketler babası, iyilikler kaynağı İvaz oğlu büyük vezir Ahi Bayezıt oğlu İvaz Paşa (makamları güzel) dokuz zilkada sene (1429)”

KARA MUSTAFA PAŞA TÜRBESİ

Hamza Bey Semtinde, Hamza Bey Cami bahçesinde kuzey yönünde yer alan türbe, II Bayezıd’ın kızı Hatice Sultan’ın eşi Kara Mustafa Paşa’ya aittir Kara Mustafa Paşa; Sultan Cem olayında taraf tutmak suçu ile 1483 yılında idam edilmiştir

Kara Mustafa Paşa 1477 tarihli vakfiyesinde; Pazarcık’taki imareti ve Bursa’daki türbesi için İstanbul’a Molla Hüsrev Mahallesi’ndeki hamamı, Mahmut Paşa Mahallesi’ndeki evleri, İnegöl’de Karaca Değirmeni, Doğanca Pazarında iki değirmenli bina gibi br çok yapının gelirini bıraktığına değinmektedir

Kesme taş ve tuğlanın bir arada kullanıldığı, dıştan dışa 9,88 x 9,88 metre boyutlarındaki kare planlı türbenin beden duvarları saçakla sonuçlandırılmıştır Yapının üzerine içeriden üçgenlerle geçişin sağlandığı, sekizgen kasnağa sahip bir kubbe örtmektedir

ŞEHZADE MUSTAFA (MUSTAFA CEDİD)TÜRBESİ

Muradiye’de II Murat ve Alaattin türbesinin güneybatısında bulunan türbenin, Kanunu Sultan Süleyman’ın Konya Ovasında boğdurduğu Oğlu Mustafa için Yavuz Sultan Selim tarafından yaptırıldığı kapı üzerindeki mermerden 015 x 030 metre boyutlarındaki iki satırlık kitabeden öğreniyoruz

Taş ve tuğla malzemenin bir arada kullanıldığı sekizgen gövdeli yapı, sekizgen kasnağa oturan, dıştan kurşunla kaplı bir kubbe ile örtülüdür Giriş kapısı mermer sövelidir İçeride beden duvarları 300 metre yükseklikte, beyaz zemin üzerine karanfil ve zambak motifleri ile bezenmiş XVIyy en nefis dört köşe çinileri ile kaplıdır Bu kaplama yüzey kıvrık dallardan oluşmuş bir şeritle çevrilmiştir Tabanı kare tuğlalarla döşelidir

ŞEHZADE SULTAN MUSTAFA VE SULTAN CEM TÜRBESİ

Bursa’da Muradiye’de IIMurat’ın gömülü bulunduğu türbenin bahçesindeki onbir türbeden bir tanesi Fatih’in oğullarına aittir Şimdiye kadar ayrı ayrı türbelerde sanılan Mustafa ve Cem bir arada gömülüdür Fatih’in büyük oğlu Şehzade Mustafa Konya civarındaki kalelerin fethinden dönerken 1474 yılında Niğde’nin Bor Kazası civarında ölünce, Bursa’ya getirilerek önce amcası Alaattin Beyin türbesine, sonra 1479 yılında yapılan kendi türbesine gömülmüştür Türbeye daha sonra sıra ile Fatih’in oğullarından Sultan Abdullah, Sultan Cem 1499 ve Alem Şah gömülmüştür

XV yüzyıl özelliklerini taşımakta olan türbe bir sıra taş, bir sıra tuğla dizisi ile örülmüş, altıgen planlı olup, altıgen bir kasnağa oturan dıştan kurşunla kaplı tek kubbe ile örtülmüştür Giriş revakının her tarafı som mermerden olup, yanlarında Bursa tipi kemerli pencereler yer almaktadır Tavanı mermer levhalarla örtülü, saçağı sonradan yapılmıştır Türbeye mermer söveli bir kapıdan girilir

ŞİRİN HATUN TÜRBESİ

Muradiye Camisinin yanındaki bahçede bulunan türbe IIBayezıd’ın hanımı Şehzade Abdullah’ın annesi Şirin Hatun’a aittir XVyy sonunda gerçekleştirilen yapı Gülruh Sultan ve Mükrime Hatun’un türbelerinin benzeridir

Kare plana sahip olup tek kubbeli bir yapıdır Tuğla ve taşla inşa edilmiş beden duvarları kirpi saçakla son bulmaktadırYapının üzerine sekizgen kasnağa oturan kubbe örtmektedir Kubbeye geçiş; içeride stalaktitli tromplarla sağlanmıştır Giriş bölümünün stalaktitleri dökülmüştür Yanlarda birer mihrapçığa sahip, küçük eyvanlıdır Türbeye basık kemerli, mermer söveli kapıdan girilir

Kasnakta dört sivri kemerli, alçı şebekeli, renkli camlı pencere mevcuttur Beden duvarlarında ise her cephede sivri kemer alımlıklı, mermer söveli ikişer pencere yer almaktadır Kapı ve pencere kanatları ahşap olup orijinaldir

Yapının içi çok renkli kalem işi ile süslü iken sonradan beyaz badana ile kapatılıp basit kalem işleri ile bezenmiştir Bugün orijinal kalem işlerinin üstündeki badana temizlenerek eski görünümüne kavuşturulmaya çalışılmıştır Zemin altıgen tuğlalarla döşenmiş, mihrabı altı sıra stalaktitlidir

ÜFTADE TÜRBESİ

Üftade Camisinin karşısında yer alan türbede; 1589 yılında vefat eden Üftade, oğulları Mustafa, Mehmet, Hay reddin, Ahmet’e ait sandukalar ile dokuz ahşap kabir bulunmaktadır Kare planlı olup, eskiden üstü ahşap iken onarım sırasında duvarları sıvanmış, badanalanmış, yapı aslından uzaklaştırılmıştır

ÜÇ KUZULAR TÜRBESİ

Üç Kuzular Camisinin yanında, eğimli bir araziye oturtulmuştur Moloz taştan inşa edilmiş ve üzeri çatı ile kapatılmıştır Güney duvarı üzerinde, küçük boy talik harflerle yazılmış, 060 x 120 metre boyutlarında kitabesi vardır

Nuri Paşa’nın Hazinedarı Mustafa Ağa tarafından 1819 yılında onarıldığını öğreniyoruz Türbede yedi sanduka vardır, bunların üçü buhara’dan gelen safiyüddin, Açık baş Mehmet ve Ali’ye aittir

YILDIRIM BAYEZID TÜRBESİ

1402 yılında vefat eden Yıldırım Bayezıd önce Akşehir’de Şeyh Mahmut Hayrani Türbesine, sonradan Bursa’ya getirilerek, bu türbeye gömülmüştür

Genel olarak dikdörtgen plan şeması gösteren yapı, kare planlı, tonoz geçişli ve dıştan sekizgen kasnaklı kubbeye sahip olan ana bölmesi ile önünde, üzeri üç kubbeye örtülü bir revaktan oluşmaktadır Osmanlı Mimarisinde ilk revaklı türbedir; Revaklı bölüm, köşelerde yığma ayaklar, ortada iki sütunun birbirine yuvarlak kemerlerle bağlanmasından meydana gelmiştir Ana yapıdan daha yüksek tutulmuştur

Duvarlar iki dizi taş, bir dizi tuğladan örülmüştür Zemin tuğla ile kaplıdır

Türbede, ortada Yıldırım Bayezıd, sağında oğlu İsa Çelebi, Hanımı ve ayakucunda kim oldukları bilinmeyen iki sanduka bulunmaktadır

YEŞİL TÜRBE (ÇELEBİ SULTAN MEHMET TÜRBESİ)

Bursa Merkez Yıldırım İlçesi, aynı adla anılan caminin güneydoğusundaki türbe Osmanlı Dönemi türbeleri içinde en ünlülerindendir Ayrıcalıkla özelliği, zemin altında asıl mezarların bulunduğu bir bodruma sahip olmasıdır

I Mehmet Çelebi’nin 1413-1421 sağlığında yapımına başlanmış ve ölümünden 40 gün önce tamamlanmıştır Mimarı dönemin ünlü mimar ve devlet adamı Hacı İvaz Paşa’dır

Basit bir sekizgen plana sahiptir Sandukaların bulunduğu zemin kat ile, bunun altından tonozla örtülü bir bodrumdan ve bunları örten bir kubbeden oluşmaktadır

Türbenin dış cepheleri de yeşil çinilerle kaplanmıştır Ancak birçok kez onarımdan geçtiği için, yapıldığı dönemden kalma özgün çinilerin giriş kapısının solunda kalan yüzde olduğu kabul edilmektedir

ABDULLATİF KUTSİ TÜRBESİ

Bursa’nın doğusunda, Zeyniler Cami’nin güneybatısındaki türbe 15 yüzyılda Sultan II Murat tarafından yaptırılmıştır Türbe dışa çıkıntılı kemerin meydana getirdiği küçük bir eyvan görünümlü girişe sahip olup, kare planlı ve tek kubbelidir

Duvarlar, pencere düzeyine kadar moloz taş, pencere düzeyinde sonra iki sıra tuğla ve bir sıra moloz taşla örülmüştür Pencereler ve giriş kapısı mermer söveli, sivri kemerli, pencerelerin etrafı değişik biçimli zencirek motifi ile çevrilmiştir Pencere alınlıklarında deniz dalgası, zikzak motifi, tuğla malzeme ile tezyin edilmiş İki sıralı kirpi saçağın hemen altında tuğladan kuş gagası ve zencirek motifi yer almaktadırOldukça yüksek kasnağı iki sıra tuğla, bir sıra kesme taş ve aralarında dikey tek tuğlaların meydana getirdiği bir örgü biçimidir

Türbede altı lahit hücresi olup, dehlizi türbe düzeyini geçmekte ve kapıya kadar uzanmaktadır Bundan dolayı yapının kapısı önünde bir sahanlık mevcut olabileceği belirlenmiştir İçeride aktarmalar; baklava motifleri veren bir kuşakla sağlanmış, bu kuşak ve duvarlara kubbe oturtulmuştur 1958 onarım görmüştür

ABDAL MEHMET TÜRBESİ

Abdal Cami’nin karşısında bulunan türbe 1450 yılında Sultan II Murat tarafından yaptırılmıştır Giriş kapısı üzerinde mermerden sülüs harflerle Arapça yazılmış, 0,50 x0,80 metre boyutlarında kitabesi vardır

Türbeye Bursa kemeri altında sivri kemerli, beşik tonozlu, kapalı bir eyvandan girilir Duvarlar, üç sıra tuğla, bir sıra kesme taş ve aralarında dikey tek tuğla örgülü olup iki sıralı kirpi saçağa sahiptir Girişteki Bursa kemerinin alınlığı altıgen tuğlalarla tezyin edilmiştir Sekizgen bir kasnak üzerine oturan kubbenin içeride aktarmaları, üçer püsküllü ve üç sıra stalaktitli köşe trompları ile sağlanmıştır Alt sırada beş, üst sırada üç pencere ile aydınlanmaktadır Türbede Abdal Mehmet’e ait bir sanduka bulunmaktadır

ESKİCİ MEHMET DEDE TÜRBESİ

Veled-i Vezir Semtinde inen yolun sağında yer alan türbe, 17 yüzyılda yapılmıştır Yapının beden duvarları moloz taş ve tuğla örgülüdür Üzeri tek kubbe ile örtülü iken bugün kubbenin üst kısmı çökmüştür Türbenin içinde mihrap ve mezar izleri görülmektedir Yanında birkaç mezar yer almakta olup bunlardan birisi Eskici Mehmet Dede’ye aittir

Eskici Mehmet Dede Amasya’lı olup Bursa’ya yerleşmiş, Bezastanda ticaretle uğraşmış, 17yüzyılın başında vefat etmiştir

SAĞRICI SUNGUR TÜRBESİ

Bursa Merkez Osmangazi İlçesi, İpek Hanı arkasında türbe, yapı sağrıcı esnafından Sungur adlı birine ait olduğu sanılmaktadır

Duvarları tuğla ve taşla işlenmiş, dikdörtgen planlı, üzeri çatı ile örtülü bir yapıdır Giriş kapısı kuzeydendir

Günümüzde Bursa Müzesi’nde bulunan ve Sağrıca Sungur’a ait olduğu öne sürülen mezar taşında, dört satır halinde sekiz dize kayıtlıdır

Sağrıcı Sungur’un kendi adıyla anılan mahallede bir mescidi de vardıBursa’da sürgün yaşamı süre Şeyhülislam Esiri Mehmet Efendi de öldüğünde, bu mescidin haziresinde gömülmüştü

MOLLA FENARİ KABRİ

Bursa merkez Osmangazi İlçesi’nde, Sultan Yıldırım ve daha sonraki dönemin bilgin ve kadılarından olan Molla Şemsüddin Mehmet Fenari’nin kabri aynı adla anılan caminin kapısı yanında bahçe içindedir Ölümünde dikilen mezar taşı kaybolmuştur, yerine yeni mezar taşı yapılmıştır

1351 yılında Horasanda doğmuş, ünlü bilginlerden ders almış, öğrenimini tamamladıktan sonra Bursa’ya gelip yerleşmiştir Yıldırım Beyazıt ve Çelebi Sultan Mehmet döneminde fizik, matematik ve diğer ilim dalları ile ilgilenmiştir

Bahçede ayrıca Molla Fenarı’nin oğul ve kızlarının mezar taşlarıda bulunmaktadır

HACI İVAZ PAŞA TÜRBESİ

Bursa merkez Osmangazi İlçesi, Pınarbaşı Semti, İvazpaşa Sokağı’nda, sekiz taş ayağa oturan açık türbe Türbe içinde, ünlü mimar ve devlet adamı Hacı İvaz Paşa ile oğlunun mezarları bulunmaktadır Eskiden iki mezar yan yana ve açıkta iken, sonradan yaptırılan açık türbe altında birleştirilmiştir Hacı İvaz Paşa’nın mezar taşı, zengin rümilerle işlenmiş olup dört satırlık yazısı vardır

“ İnsan türünün özü, bereketler babası, iyilikler kaynağı İvaz oğlu büyük vezir Ahi Bayezıt oğlu İvaz Paşa (makamları güzel) dokuz zilkada sene (1429)”

KARA MUSTAFA PAŞA TÜRBESİ

Hamza Bey Semtinde, Hamza Bey Cami bahçesinde kuzey yönünde yer alan türbe, II Bayezıd’ın kızı Hatice Sultan’ın eşi Kara Mustafa Paşa’ya aittir Kara Mustafa Paşa; Sultan Cem olayında taraf tutmak suçu ile 1483 yılında idam edilmiştir

Kara Mustafa Paşa 1477 tarihli vakfiyesinde; Pazarcık’taki imareti ve Bursa’daki türbesi için İstanbul’a Molla Hüsrev Mahallesi’ndeki hamamı, Mahmut Paşa Mahallesi’ndeki evleri, İnegöl’de Karaca Değirmeni, Doğanca Pazarında iki değirmenli bina gibi br çok yapının gelirini bıraktığına değinmektedir

Kesme taş ve tuğlanın bir arada kullanıldığı, dıştan dışa 9,88 x 9,88 metre boyutlarındaki kare planlı türbenin beden duvarları saçakla sonuçlandırılmıştır Yapının üzerine içeriden üçgenlerle geçişin sağlandığı, sekizgen kasnağa sahip bir kubbe örtmektedir